પ્રસ્તાવના
ચૂંકિ માનવ પરિવાર કે સભી સદસ્યોં કે જન્મજાત ગૌરવ ઔર સમાન તથા અવિચ્છિન્ન અધિકાર કી સ્વીકૃતિ હી વિશ્વ-શાન્તિ, ન્યાય ઔર સ્વતન્ત્રતા કી બુનિયાદ હૈ,
ચૂંકિ માનવ અધિકારોં કે પ્રતિ ઉપેક્ષા ઔર ઘૃણા કે ફલસ્વરૂપ હી ઐસે બર્બર કાર્ય હુએ જિનસે મનુષ્ય કી આત્મા પર અત્યાચાર કિયા ગયા, ચૂંકિ એક ઐસી વિશ્વ-વ્યવસ્થા કી ઉસ સ્થાપના કો (જિસમેં લોગોં કો ભાષણ ઔર ધર્મ કી આજ઼ાદી તથા ભય ઔર અભાવ સે મુક્તિ મિલેગી) સર્વસાધારણ કે લિએ સર્વોચ્ચ આકાંક્ષા ઘોષિત કિયા ગયા હૈ,
ચૂંકિ અગર અન્યાયયુક્ત શાસન ઔર જુલ્મ કે વિરુદ્ધ લોગોં કો વિદ્રોહ કરને કે લિએ — ઉસે હી અન્તિમ ઉપાય સમઝ કર — મજબૂર નહીં હો જાના હૈ, તો કાનૂન દ્વારા નિયમ બનાકર માનવ અધિકારોં કી રક્ષા કરના અનિવાર્ય હૈ,
ચૂંકિ રાષ્ટ્રોં કે બીચ મૈત્રીપૂર્ણ સમ્બન્ધોં કો બઢ઼ાના જરૂરી હૈ,
ચૂંકિ સંયુક્ત રાષ્ટ્રોં કે સદસ્ય દેશોં કી જનતાઓં ને બુનિયાદી માનવ અધિકારોં મેં, માનવ વ્યક્તિત્વ કે ગૌરવ ઔર યોગ્યતા મેં ઔર નરનારિયોં કે સમાન અધિકારોં મેં અપને વિશ્વાસ કો અધિકાર-પત્ર મેં દુહરાયા હૈ ઔર યહ નિશ્ચય કિયા હૈ કિ અધિક વ્યાપક સ્વતન્ત્રતા કે અન્તર્ગત સામાજિક પ્રગતિ એવં જીવન કે બેહતર સ્તર કો ઊંચા કિયા જાય,
ચૂંકિ સદસ્ય દેશોં ને યહ પ્રતિજ્ઞા કી હૈ કિ વે સંયુક્ત રાષ્ટ્રોં કે સહયોગ સે માનવ અધિકારોં ઔર બુનિયાદી આજ઼ાદિયોં કે પ્રતિ સાર્વભૌમ સમ્માન કી વૃદ્ધિ કરેંગે,
ચૂંકિ ઇસ પ્રતિજ્ઞા કો પૂરી તરહ સે નિભાને કે લિએ ઇન અધિકારોં ઔર આજ઼ાદિયોં કા સ્વરૂપ ઠીક-ઠીક સમઝના સબસે અધિક જરૂરી હૈ| ઇસલિએ, અબ,
સામાન્ય સભા ઘોષિત કરતી હૈ કિ
માનવ અધિકારોં કી યહ સાર્વભૌમ ઘોષણા સભી દેશોં ઔર સભી લોગોં કી સમાન સફલતા હૈ| ઇસકા ઉદ્દેશ્ય યહ હૈ કિ પ્રત્યેક વ્યક્તિ ઔર સમાજ કા પ્રત્યેક ભાગ ઇસ ઘોષણા કો લગાતાર દૃષ્ટિ મેં રખતે હુએ અધ્યાપન ઔર શિક્ષા કે દ્વારા યહ પ્રયત્ન કરેગા કિ ઇન અધિકારોં ઔર આજ઼ાદિયોં કે પ્રતિ સમ્માન કી ભાવના જાગ્રત હો, ઔર ઉત્તરોત્તર ઐસે રાષ્ટ્રીય તથા અન્તર્રાષ્ટ્રીય ઉપાય કિયે જાએં જિનસે સદસ્ય દેશોં કી જનતા તથા ઉનકે દ્વારા અધિકૃત પ્રદેશોં કી જનતા ઇન અધિકારોં કી સાર્વભૌમ ઔર પ્રભાવોત્પાદક સ્વીકૃતિ દે ઔર ઉનકા પાલન કરાવે|
અનુચ્છેદ ૧.
સભી મનુષ્યોં કો ગૌરવ ઔર અધિકારોં કે મામલે મેં જન્મજાત સ્વતન્ત્રતા ઔર સમાનતા પ્રાપ્ત હૈ| ઉન્હેં બુદ્ધિ ઔર અન્તરાત્મા કી દેન પ્રાપ્ત હૈ ઔર પરસ્પર ઉન્હેં ભાઈચારે કે ભાવ સે બર્તાવ કરના ચાહિએ|
અનુચ્છેદ ૨.
સભી કો ઇસ ઘોષણા મેં સન્નિહિત સભી અધિકારોં ઔર આજ઼ાદિયોં કો પ્રાપ્ત કરને કા હક઼ હૈ ઔર ઇસ મામલે મેં જાતિ, વર્ણ, લિંગ, ભાષા, ધર્મ, રાજનીતિ યા અન્ય વિચાર-પ્રણાલી, કિસી દેશ યા સમાજ વિશેષ મેં જન્મ, સમ્પત્તિ યા કિસી પ્રકાર કી અન્ય મર્યાદા આદિ કે કારણ ભેદભાવ કા વિચાર ન કિયા જાયગા|
ઇસકે અતિરિક્ત, ચાહે કોઈ દેશ યા પ્રદેશ સ્વતન્ત્ર હો, સંરક્ષિત હો, યા સ્વશાસન રહિત હો યા પરિમિત પ્રભુસત્તા વાલા હો, ઉસ દેશ યા પ્રદેશ કી રાજનૈતિક, ક્ષેત્રીય યા અન્તર્રાષ્ટ્રીય સ્થિતિ કે આધાર પર વહાં કે નિવાસિયોં કે પ્રતિ કોઈ ફ઼રક઼ ન રખા જાએગા|
અનુચ્છેદ ૩.
પ્રત્યેક વ્યક્તિ કો જીવન, સ્વાધીનતા ઔર વૈયક્તિક સુરક્ષા કા અધિકાર હૈ|
અનુચ્છેદ ૪.
કોઈ ભી ગ઼ુલામી યા દાસતા કી હાલત મેં ન રખા જાએગા, ગ઼ુલામી-પ્રથા ઔર ગ઼ુલામોં કા વ્યાપાર અપને સભી રૂપોં મેં નિષિદ્ધ હોગા|
અનુચ્છેદ ૫.
કિસી કો ભી શારીરિક યાતના ન દી જાએગી ઔર ન કિસી કે ભી પ્રતિ નિર્દય, અમાનુષિક યા અપમાનજનક વ્યવહાર હોગા|
અનુચ્છેદ ૬.
હર કિસી કો હર જગહ ક઼ાનૂન કી નિગ઼ાહ મેં વ્યક્તિ કે રૂપ મેં સ્વીકૃતિ-પ્રાપ્તિ કા અધિકાર હૈ|
અનુચ્છેદ ૭.
ક઼ાનૂન કી નિગ઼ાહ મેં સભી સમાન હૈં ઔર સભી બિના ભેદભાવ કે સમાન ક઼ાનૂની સુરક્ષા કે અધિકારી હૈં| યદિ ઇસ ઘોષણા કા અતિક્રમણ કરકે કોઈ ભી ભેદ-ભાવ કિયા જાય યા ઉસ પ્રકાર કે ભેદ-ભાવ કો કિસી પ્રકાર સે ઉકસાયા જાય, તો ઉસકે વિરુદ્ધ સમાન સંરક્ષણ કા અધિકાર સભી કો પ્રાપ્ત હૈ|
અનુચ્છેદ ૮.
સભી કો સંવિધાન યા ક઼ાનૂન દ્વારા પ્રાપ્ત બુનિયાદી અધિકારોં કા અતિક્રમણ કરને વાલે કાર્યોં કે વિરુદ્ધ સમુચિત રાષ્ટ્રીય અદાલતોં કી કારગર સહાયતા પાને કા હક઼ હૈ|
અનુચ્છેદ ૯.
કિસી કો ભી મનમાને ઢંગ સે ગિરફ઼્તાર, નજ઼રબન્દ યા દેશ-નિષ્કાસિત ન કિયા જાએગા|
અનુચ્છેદ ૧૦.
સભી કો પૂર્ણતઃ સમાન રૂપ સે હક઼ હૈ કિ ઉનકે અધિકારોં ઔર કર્તવ્યોં કે નિશ્ચય કરને કે મામલે મેં ઔર ઉન પર આરોપિત ફૌજ઼દારી કે કિસી મામલે મેં ઉનકી સુનવાઈ ન્યાયોચિત ઔર સાર્વજનિક રૂપ સે નિરપેક્ષ એવં નિષ્પક્ષ અદાલત દ્વારા હો|
અનુચ્છેદ ૧૧.
(૧) પ્રત્યેક વ્યક્તિ, જિસ પર દણ્ડનીય અપરાધ કા આરોપ કિયા ગયા હો, તબ તક નિરપરાધ માના જાએગા, જબ તક ઉસે ઐસી ખુલી અદાલત મેં, જહાં ઉસે અપની સફ઼ાઈ કી સભી આવશ્યક સુવિધાએં પ્રાપ્ત હોં, કાનૂન કે અનુસાર અપરાધી ન સિદ્ધ કર દિયા જાય|
(૨) કોઈ ભી વ્યક્તિ કિસી ભી ઐસે કૃત યા અકૃત (અપરાધ) કે કારણ ઉસ દણ્ડનીય અપરાધ કા અપરાધી ન માના જાએગા, જિસે તત્કાલીન પ્રચલિત રાષ્ટ્રીય યા અન્તર્રાષ્ટ્રીય ક઼ાનૂન કે અનુસાર દણ્ડનીય અપરાધ ન માના જાએ ઔર ન ઉસસે અધિક ભારી દણ્ડ દિયા જા સકેગા, જો ઉસ સમય દિયા જાતા જિસ સમય વહ દણ્ડનીય અપરાધ કિયા ગયા થા|
અનુચ્છેદ ૧૨.
કિસી વ્યક્તિ કી એકાન્તતા, પરિવાર, ઘર યા પત્રવ્યવહાર કે પ્રતિ કોઈ મનમાના હસ્તક્ષેપ ન કિયા જાયગા, ન કિસી કે સમ્માન ઔર ખ્યાતિ પર કોઈ આક્ષેપ હો સકેગા| ઐસે હસ્તક્ષેપ યા આક્ષેપોં કે વિરુદ્ધ પ્રત્યેક કો ક઼ાનૂની રક્ષા કા અધિકાર પ્રાપ્ત હૈ|
અનુચ્છેદ ૧૩.
(૧) પ્રત્યેક વ્યક્તિ કો પ્રત્યેક દેશ કી સીમાઓં કે અન્દર સ્વતન્ત્રતાપૂર્વક આને, જાને ઔર બસને કા અધિકાર હૈ|
(૨) પ્રત્યેક વ્યક્તિ કો અપને યા પરાયે કિસી ભી દેશ કો છોડ઼ને ઔર અપને દેશ કો વાપસ આને કા અધિકાર હૈ|
અનુચ્છેદ ૧૪.
(૧) પ્રત્યેક વ્યક્તિ કો સતાયે જાને પર દૂસરે દેશોં મેં શરણ લેને ઔર રહને કા અધિકાર હૈ|
(૨) ઇસ અધિકાર કા લાભ ઐસે મામલોં મેં નહીં મિલેગા જો વાસ્તવ મેં ગૈર-રાજનીતિક અપરાધોં સે સમ્બન્ધિત હૈં, યા જો સંયુક્ત રાષ્ટ્રોં કે ઉદ્દેશ્યોં ઔર સિદ્ધાન્તોં કે વિરુદ્ધ કાર્ય હૈં|
અનુચ્છેદ ૧૫.
(૧) પ્રત્યેક વ્યક્તિ કો કિસી ભી રાષ્ટ્ર-વિશેષ કો નાગરિકતા કા અધિકાર હૈ|
(૨) કિસી કો ભી મનમાને ઢંગ સે અપને રાષ્ટ્ર કી નાગરિકતા સે વંચિત ન કિયા જાએગા યા નાગરિકતા કા પરિવર્તન કરને સે મના ન કિયા જાએગા|
અનુચ્છેદ ૧૬.
(૧) બાલિગ઼ સ્ત્રી-પુરુષોં કો બિના કિસી જાતિ, રાષ્ટ્રીયતા યા ધર્મ કી રુકાવટોં કે આપસ મેં વિવાહ કરને ઔર પરિવાર કો સ્થાપન કરને કા અધિકાર હૈ| ઉન્હેં વિવાહ કે વિષય મેં વૈવાહિક જીવન મેં, તથા વિવાહ વિચ્છેદ કે બારે મેં સમાન અધિકાર હૈ|
(૨) વિવાહ કા ઇરાદા રખને વાલે સ્ત્રી-પુરુષોં કી પૂર્ણ ઔર સ્વતન્ત્ર સહમતિ પર હી વિવાહ હો સકેગા|
(૩) પરિવાર સમાજ કી સ્વાભાવિક ઔર બુનિયાદી સામૂહિક ઇકાઈ હૈ ઔર ઉસે સમાજ તથા રાજ્ય દ્વારા સંરક્ષણ પાને કા અધિકાર હૈ|
અનુચ્છેદ ૧૭.
(૧) પ્રત્યેક વ્યક્તિ કો અકેલે ઔર દૂસરોંકે સાથ મિલકર સમ્મતિ રખને કા અધિકાર હૈ|
(૨) કિસી કો ભી મનમાને ઢંગ સે અપની સમ્મતિ સે વંચિત ન કિયા જાએગા|
અનુચ્છેદ ૧૮.
પ્રત્યેક વ્યક્તિ કો વિચાર, અન્તરાત્મા ઔર ધર્મ કી આજ઼ાદી કા અધિકાર હૈ| ઇસ અધિકાર કે અન્તર્ગત અપના ધર્મ યા વિશ્વાસ બદલને ઔર અકેલે યા દૂસરોં કે સાથ મિલકર તથા સાર્વજનિક રૂપ મેં અથવા નિજી તૌર પર અપને ધર્મ યા વિશ્વાસ કો શિક્ષા, ક્રિયા, ઉપાસના, તથા વ્યવહાર કે દ્વારા પ્રકટ કરને કી સ્વતન્ત્રતા હૈ|
અનુચ્છેદ ૧૯.
પ્રત્યેક વ્યક્તિ કો વિચાર ઔર ઉસકી અભિવ્યક્તિ કી સ્વતન્ત્રતા કા અધિકાર હૈ| ઇસકે અન્તર્ગત બિના હસ્તક્ષેપ કે કોઈ રાય રખના ઔર કિસી ભી માધ્યમ કે જ઼રિએ સે તથા સીમાઓં કી પરવાહ ન કર કે કિસી કી સૂચના ઔર ધારણા કા અન્વેષણ, ગ્રહણ તથા પ્રદાન સમ્મિલિત હૈ|
અનુચ્છેદ ૨૦.
(૧) પ્રત્યેક વ્યક્તિ કો શાન્તિ પૂર્ણ સભા કરને યા સમિતિ બનાને કી સ્વતન્ત્રતા કા અધિકાર હૈ|
(૨) કિસી કો ભી કિસી સંસ્થા કા સદસ્ય બનને કે લિએ મજબૂર નહીં કિયા જા સકતા|
અનુચ્છેદ ૨૧.
(૧) પ્રત્યેક વ્યક્તિ કો અપને દેશ કે શાસન મેં પ્રત્યક્ષ રૂપ સે યા સ્વતન્ત્ર રૂપ સે ચુને ગએ પ્રતિનિધિયોં કે જ઼રિએ હિસ્સા લેને કા અધિકાર હૈ|
(૨) પ્રત્યેક વ્યક્તિ કો અપને દેશ કી સરકારી નૌકરિયોં કો પ્રાપ્ત કરને કા સમાન અધિકાર હૈ|
(૩) સરકાર કી સત્તા કા આધાર જનતા કી ઇચ્છા હોગી| ઇસ ઇચ્છા કા પ્રકટન સમય-સમય પર ઔર અસલી ચુનાવોં દ્વારા હોગા| યે ચુનાવ સાર્વભૌમ ઔર સમાન મતાધિકાર દ્વારા હોંગે ઔર ગુપ્ત મતદાન દ્વારા યા કિસી અન્ય સમાન સ્વતન્ત્ર મતદાન પદ્ધતિ સે કરાયે જાએંગે|
અનુચ્છેદ ૨૨.
સમાજ કે એક સદસ્ય કે રૂપ મેં પ્રત્યેક વ્યક્તિ કો સામાજિક સુરક્ષા કા અધિકાર હૈ ઔર પ્રત્યેક વ્યક્તિ કો અપને વ્યક્તિત્વ કે ઉસ સ્વતન્ત્ર વિકાસ તથા ગૌરવ કે લિએ — જો રાષ્ટ્રીય પ્રયત્ન યા અન્તર્રાષ્ટ્રીય સહયોગ તથા પ્રત્યેક રાજ્ય કે સંગઠન એવં સાધનોં કે અનુકૂલ હો — અનિવાર્યતઃ આવશ્યક આર્થિક, સામાજિક, ઔર સાંસ્કૃતિક અધિકારોં કી પ્રાપ્તિ કા હક઼ હૈ|
અનુચ્છેદ ૨૩.
(૧) પ્રત્યેક વ્યક્તિ કો કામ કરને, ઇચ્છાનુસાર રોજ઼ગાર કે ચુનાવ, કામ કી ઉચિત ઔર સુવિધાજનક પરિસ્થિતિયોં કો પ્રાપ્ત કરને ઔર બેકારી સે સંરક્ષણ પાને કા હક઼ હૈ|
(૨) પ્રત્યેક વ્યક્તિ કો સમાન કાર્ય કે લિએ બિના કિસી ભેદભાવ કે સમાન મજ઼દૂરી પાને કા અધિકાર હૈ|
(૩) પ્રત્યેક વ્યક્તિ કો જો કામ કરતા હૈ, અધિકાર હૈ કિ વહ ઇતની ઉચિત ઔર અનુકૂલ મજ઼દૂરી પાએ, જિસસે વહ અપને લિએ ઔર અપને પરિવાર કે લિએ ઐસી આજીવિકા કા પ્રબન્ધ કર સકે, જો માનવીય ગૌરવ કે યોગ્ય હો તથા આવશ્યકતા હોને પર ઉસકી પૂર્તિ અન્ય પ્રકાર કે સામાજિક સંરક્ષણોં દ્વારા હો સકે|
(૪) પ્રત્યેક વ્યક્તિ કો અપને હિતોં કી રક્ષા કે લિએ શ્રમજીવી સંઘ બનાને ઔર ઉનમેં ભાગ લેને કા અધિકાર હૈ|
અનુચ્છેદ ૨૪.
પ્રત્યેક વ્યક્તિ કો વિશ્રામ ઔર અવકાશ કા અધિકાર હૈ| ઇસકે અન્તર્ગત કામ કે ઘંટોં કી ઉચિત હદબન્દી ઔર સમય-સમય પર મજ઼દૂરી સહિત છુટ્ટિયાં સમ્મિલિત હૈં|
અનુચ્છેદ ૨૫.
(૧) પ્રત્યેક વ્યક્તિ કો ઐસે જીવનસ્તર કો પ્રાપ્ત કરને કા અધિકાર હૈ જો ઉસે ઔર ઉસકે પરિવાર કે સ્વાસ્થ્ય એવં કલ્યાણ કે લિએ પર્યાપ્ત હો| ઇસકે અન્તર્ગત ખાના, કપડ઼ા, મકાન, ચિકિત્સા-સમ્બન્ધી સુવિધાએં ઔર આવશ્યક સામાજિક સેવાએં સમ્મિલિત હૈં| સભી કો બેકારી, બીમારી, અસમર્થતા, વૈધવ્ય, બુઢ઼ાપે યા અન્ય કિસી ઐસી પરિસ્થિતિ મેં આજીવિકા કા સાધન ન હોને પર જો ઉસકે ક઼ાબૂ કે બાહર હો, સુરક્ષા કા અધિકાર પ્રાપ્ત હૈ|
(૨) જ઼ચ્ચા ઔર બચ્ચા કો ખાસ સહાયતા ઔર સુવિધા કા હક઼ હૈ| પ્રત્યેક બચ્ચે કો ચાહે વહ વિવાહિતા માતા સે જન્મા હો યા અવિવાહિતા સે, સમાન સામાજિક સંરક્ષણ પ્રાપ્ત હોગા|
અનુચ્છેદ ૨૬.
(૧) પ્રત્યેક વ્યક્તિ કો શિક્ષા કા અધિકાર હૈ| શિક્ષા કમ સે કમ પ્રારમ્ભિક ઔર બુનિયાદી અવસ્થાઓં મેં નિઃશુલ્ક હોગી| પ્રારમ્ભિક શિક્ષા અનિવાર્ય હોગી| ટેક્નિકલ, યાંત્રિક ઔર પેશોં-સમ્બન્ધી શિક્ષા સાધારણ રૂપ સે પ્રાપ્ત હોગી ઔર ઉચ્ચતર શિક્ષા સભી કો યોગ્યતા કે આધાર પર સમાન રૂપ સે ઉપલબ્ધ હોગી|
(૨) શિક્ષા કા ઉદ્દેશ્ય હોગા માનવ વ્યક્તિત્વ કા પૂર્ણ વિકાસ ઔર માનવ અધિકારોં તથા બુનિયાદી સ્વતન્ત્રતાઓં કે પ્રતિ સમ્માન કી પુષ્ટિ| શિક્ષા દ્વારા રાષ્ટ્રોં, જાતિયોં અથવા ધાર્મિક સમૂહોં કે બીચ આપસી સદ્ભાવના, સહિષ્ણુતા ઔર મૈત્રી કા વિકાસ હોગા ઔર શાંતિ બનાએ રખને કે લિએ સંયુક્ત રાષ્ટ્રોં કે પ્રયત્નોં કો આગે બઢ઼ાયા જાએગા|
(૩) માતા-પિતા કો સબસે પહલે ઇસ બાત કા અધિકાર હૈ કિ વે ચુનાવ કર સકેં કિ કિસ ક઼િસ્મ કી શિક્ષા ઉનકે બચ્ચોં કો દી જાએગી|
અનુચ્છેદ ૨૭.
(૧) પ્રત્યેક વ્યક્તિ કો સ્વતન્ત્રતાપૂર્વક સમાજ કે સાંસ્કૃતિક જીવન મેં હિસ્સા લેને, કલાઓં કા આનન્દ લેને, તથા વૈજ્ઞાનિક, ઉન્નતિ ઔર ઉસકી સુવિધાઓં મેં ભાગ લેને કા હક઼ હૈ|
(૨)પ્રત્યેક વ્યક્તિ કો કિસી ભી ઐસી વૈજ્ઞાનિક, સાહિત્યિક યા કલાત્મક કૃતિ સે ઉત્પન્ન નૈતિક ઔર આર્થિક હિતોં કી રક્ષા કા અધિકાર હૈ જિસકા રચયિતા વહ સ્વયં હો|
અનુચ્છેદ ૨૮.
પ્રત્યેક વ્યક્તિ કો ઐસી સામાજિક ઔર અન્તર્રાષ્ટ્રીય વ્યવસ્થા કી પ્રાપ્તિ કા અધિકાર હૈ જિસમેં ઇસ ઘોષણા મેં ઉલ્લિખિત અધિકારોં ઔર સ્વતન્ત્રતાઓં કો પૂર્ણતઃ પ્રાપ્ત કિયા જા સકે|
અનુચ્છેદ ૨૯.
(૧) પ્રત્યેક વ્યક્તિ કા ઉસી સમાજ કે પ્રતિ કર્તવ્ય હૈ જિસમેં રહકર ઉસકે વ્યક્તિત્વ કા સ્વતન્ત્ર ઔર પૂર્ણ વિકાસ સંભવ હો|
(૨) અપને અધિકારોં ઔર સ્વતન્ત્રતાઓં કા ઉપયોગ કરતે હુએ પ્રત્યેક વ્યક્તિ કેવલ ઐસી હી સીમાઓં દ્વારા બદ્ધ હોગા, જો કાનૂન દ્વારા નિશ્ચિત કી જાએંગી ઔર જિનકા એકમાત્ર ઉદ્દેશ્ય દૂસરોં કે અધિકારોં ઔર સ્વતન્ત્રતાઓં કે લિયે આદર ઔર સમુચિત સ્વીકૃતિ કી પ્રાપ્તિ હોગા તથા જિનકી આવશ્યકતા એક પ્રજાતન્ત્રાત્મક સમાજ મેં નૈતિકતા, સાર્વજનિક વ્યવસ્થા ઔર સામાન્ય કલ્યાણ કી ઉચિત આવશ્યકતાઓં કો પૂરા કરના હોગા|
(૩) ઇન અધિકારોં ઔર સ્વતન્ત્રતાઓં કા ઉપયોગ કિસી પ્રકાર સે ભી સંયુક્ત રાષ્ટ્રોં કે સિદ્ધાન્તોં ઔર ઉદ્દેશ્યોં કે વિરુદ્ધ નહીં કિયા જાયગા|
અનુચ્છેદ ૩૦.
ઇસ ઘોષણા મેં ઉલ્લિખિત કિસી ભી બાત કા યહ અર્થ નહીં લગાના ચાહિએ જિસસે યહ પ્રતીત હો કિ કિસી ભી રાજ્ય, સમૂહ, યા વ્યક્તિ કો કિસી ઐસે પ્રયત્ન મેં સંલગ્ન હોને યા ઐસા કાર્ય કરને કા અધિકાર હૈ, જિસકા ઉદ્દેશ્ય યહાં બતાયે ગએ અધિકારોં ઔર સ્વતન્ત્રતાઓં મેં સે કિસી કા ભી વિનાશ કરના હો|